Nadmiar białka w diecie – objawy i skutki uboczne
Spożywanie optymalnej ilości białka jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Białko jest znane z tego, że wspomaga regenerację mięśni, budowę tkanek i produkcję enzymów, co czyni je absolutnie niezbędnym składnikiem diety. Warto jednak mieć na względzie to, że zbyt duża ilość tego makroskładnika może prowadzić do niekorzystnych skutków zdrowotnych. Jeśli interesuje Cię dieta wysokobiałkowa i chcesz dowiedzieć się więcej na jej temat, to zachęcamy do zapoznania się z tym artykułem, z którego dowiesz się, czy za dużo białka szkodzi.
Czy można zjeść za dużo białka?
Pomimo że białko jest niezbędnym elementem naszej diety, to tak jak w przypadku każdego składnika odżywczego, można spożyć za dużo białka i co ciekawe zdarza się to relatywnie często. W praktyce oznacza to, że osoba spożywa więcej białka, niż jej organizm jest w stanie efektywnie wykorzystać. Nadmiar białka nie jest magazynowany w taki sposób jak tłuszcz lub węglowodany, co wpływa na to, że organizm musi go przetworzyć i usunąć niechciany nadmiar. Długotrwałe spożywanie białka w nadmiarze może być naprawdę niebezpieczne i będzie obciążać niektóre organy, a zwłaszcza nerki i wątrobę. To właśnie one odpowiadają za usuwanie produktów ubocznych wynikających z metabolizmu białka.
Zbyt częste stosowanie niektórych produktów z wysoką zawartością białka, do których zaliczamy chociażby batony proteinowe czy odżywki białkowe, może prowadzić do niechcianych sytuacji, w których osoby aktywne fizycznie przekroczą bezpieczne ilości białka, zakładając, że im więcej, tym lepiej. Niestety jednak nie jest to prawda. Obowiązkowo należy pamiętać o tym, że organizm ma określone potrzeby i nie wykorzysta nadmiaru białka na rzecz budowania masy mięśniowej czy regeneracji. Dlatego też przesadzanie z białkiem jest stanowczo odradzane. Za dużo białka w diecie to problem dotykający wielu osób, dlatego nie można go bagatelizować.
Ile białka to za dużo?
Jeżeli zastanawiasz się, ile białka to za dużo, to musisz pamiętać o tym, że jego optymalna ilość jest zależna od wielu czynników. Na zapotrzebowanie na białko wpływa chociażby wiek, płeć, masa ciała, poziom aktywności fizycznej czy ogólny stan zdrowia. Dlatego też dla każdej osoby idealna ilość białka w diecie będzie się nieco różnić. Zalecana dzienna dawka białka wynosi około 0,8 – 1 gram białka na kilogram masy ciała dla osób o przeciętnej aktywności fizycznej i nie trenującej zbyt wiele. W przypadku sportowców lub osób bardzo aktywnych fizycznie ta ilość może wzrosnąć do 1,2 – 2 gramów na kilogram masy ciała. Każdy człowiek ma jednak swoje limity, których nie należy przekraczać, gdyż wówczas białko może przynieść więcej szkód niż korzyści.
Przekroczenie tych norm nie jest groźne od razu, aczkolwiek trzeba mieć na uwadze to, że spożywanie większych ilości białka przez dłuższy czas może prowadzić do wielu poważnych problemów zdrowotnych. Jeśli ktoś przyjmuje np. 3 – 4 gramy białka na kilogram masy ciała, to mówimy już o sytuacji, w której może wystąpić nadmiar i negatywne skutki dla organizmu, które negatywnie odbiją się na samopoczuciu i ogólnym zdrowiu danej osoby. Należy mieć na względzie to, że nadmiar białka w diecie to nie tylko problem samej ilości, ale także jakości źródeł, z których białko pochodzi. Zbyt dużo białka w diecie to naprawdę poważny problem, dlatego pod żadnym pozorem nie wolno go bagatelizować.
Za dużo białka w diecie – objawy
Za dużo białka w diecie objawy mogą być naprawdę różnorodne, lecz warto pamiętać o tym, że często są relatywnie subtelne na początku i niekojarzone bezpośrednio z dietą oraz nawykami żywieniowymi. W większości przypadków nadmiar spożywanego białka objawia się w formie szeroko pojętych problemów trawiennych. Zaparcia, wzdęcia i uczucie ciężkości są bardzo częstymi symptomami, zwłaszcza jeśli dieta bogata w białko jest uboga w błonnik. Spożywanie sporych ilości białka, a zwłaszcza białka pochodzenia zwierzęcego, może dodatkowo powodować odwodnienie, albowiem organizm potrzebuje więcej wody do przetwarzania nadmiaru białka. Na początku objawy są raczej delikatne, aczkolwiek z biegiem czasu stają się coraz silniejsze, utrudniając normalne funkcjonowanie.
Dosyć częste objawy, które zauważają u siebie osoby przesadzające z dietą wysokobiałkową, to zmęczenie, silne bóle głowy oraz spore problemy z koncentracją. Tego typu objawy są wynikiem obciążenia nerek i wątroby, które muszą pracować znacznie ciężej, aby usunąć produkty uboczne metabolizmu białka. Długotrwałe spożywanie zbyt dużej ilości białka może prowadzić do ewidentnego zmniejszenia masy kostnej, ponieważ organizm będzie wyciągać wapń z kości, aby zneutralizować kwasowość wynikającą z metabolizmu białek. Tego typu dieta może również obciążyć układ sercowo-naczyniowy, zwłaszcza jeżeli białko pochodzi z tłustych i niezbyt zdrowych mięs. Sama dieta wysokobiałkowa ma sporo zalet, jednak musi być stosowana z umiarem. Przesadzanie z ilością spożywanego białka przynosi bowiem mnóstwo reperkusji.
Za dużo białka – skutki
Jeśli zauważasz za dużo białka w diecie, to wiedz, że może to prowadzić do znacznie poważniejszych konsekwencji zdrowotnych niż tylko kiepskie samopoczucie. Jednym z głównych skutków nadmiaru białka jest mocne obciążenie nerek. Nerki są bowiem odpowiedzialne za usuwanie mocznika, czyli produktu ubocznego metabolizmu białka, a w przypadku, gdy jemy za dużo białka, muszą pracować intensywniej. Osoby z predyspozycjami do chorób nerek lub z już istniejącymi problemami zdrowotnymi powinny bardzo mocno uważać na ilość spożywanego białka, aby nie narażać się na niechciane niebezpieczeństwo.
Odżywianie zawierające zbyt dużo białka w diecie może prowadzić do szeroko pojętych zaburzeń w równowadze elektrolitowej organizmu. Jest to bezpośrednim skutkiem nadmiernego usuwania wapnia z organizmu. Wynikiem tego może być chociażby osłabienie kości i zwiększone ryzyko osteoporozy. Co warto podkreślić, nadmiar białka może również sprzyjać odkładaniu się tłuszczu w organizmie, zwłaszcza wtedy gdy białko pochodzi z produktów bogatych w tłuszcze nasycone. Należy pamiętać o tym, że potencjalnym skutkiem spożycia nadmiernych ilości białka jest też wyraźne zwiększenie ryzyka chorób serca. Za dużo białka skutki są szczególnie niebezpieczne, jeśli białko pochodzi głównie z czerwonego mięsa i nabiału. Związane z nimi tłuszcze nasycone dość często prowadzą do podwyższenia poziomu cholesterolu, a co za tym idzie – do wzrostu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Dbanie o odpowiednie spożycie białka jest więc bardzo ważne dla ludzkiego zdrowia.